Ik ben er niet trots op, maar ik spreek wel uit eigen ervaring als het gaat om vechtscheiden. Of, zoals dat officieel heet, een complexe scheiding. Maar daardoor ben ik ook ervaren in wat het oplevert als je de strijdbijl kan begraven. Voor je kinderen, die onherroepelijk in een nare situatie belanden. Maar ook voor jezelf. Het is alsof je een jas uittrekt, die je eigenlijk niet paste en al die tijd veel te krap zat. Je kan na je scheiding pas écht door met leven als je de ander los kan laten.

Zolang je in gevecht bent, heb je de ander nog niet losgelaten en daarmee zet je je eigen leven ‘on hold’, maar ook dat van je kinderen en je ex- partner. Je belandt met zijn allen in een vacuüm van ruzie en negatieve emoties en energie, waar niemand ook maar iets mee opschiet.

Ik hoor je nu al denken: “Ja, maar dat ligt niet aan mij. Mijn ex die….” Vul zelf maar aan waar je hem/haar de schuld van geeft. En ongetwijfeld zal je ex dingen doen die niet fijn zijn. Maar jij ook! Actie geeft reactie. En dat werkt naar beide zijde. Je kunt de ander niet veranderen. Je kan wel veranderen hoe je er zelf op reageert. En daar ligt voor jou de eerste stap.

Definitie

De definitie van een complexe scheiding luidt als volgt:

“Een complexe scheiding is een scheiding waarbij ouders door aanhoudende ernstige conflicten het belang en welzijn van de jeugdigen uit het oog verliezen, evenals het wederzijdse belang.” (bron: vng.nl)

Gevolgen voor de kinderen

Kinderen zijn loyale wezens. Zeker als het naar hun ouders betreft. Ze willen niet hoeven kiezen tussen hun vader of moeder. Sterker nog, ze kúnnen niet eens kiezen tussen hun vader of moeder. (uitzonderingen daar gelaten, waar bijvoorbeeld sprake is van ernstige mishandeling maken kinderen soms wel een keuze). Kiezen voor de één is afwijzen van de ander. En dus voor de helft jezelf afwijzen. Je bent 50% je ene ouder en 50% je andere ouder.

Stel je eens voor dat je kind maar voor de helft nog zou bestaan omdat de helft ervan niet welkom is? Zou je dat willen?

Kinderen die slachtoffer zijn van vechtscheidende ouders lopen een grotere kans op problemen in hun (latere) leven. Ze ervaren emotionele problemen, problemen in hun zelfvertrouwen en zelfbeeld en ze hebben een grotere kans op depressie. Ook lijden schoolprestaties eronder. Daarnaast hebben ze een groter risico op verslaving, geldproblemen en het onderhouden van eigen liefdesrelaties.

Ook kan het voorkomen dat kinderen (ernstige) ontwikkelingsproblemen ontwikkelen. Zo kunnen ze ziek worden of stagneren in hun ontwikkeling als gevolg van de scheiding. Of gaan ze gedragsproblemen vertonen om als buffer te dienen. Zolang ouders hun aandacht richten op het (negatieve) gedrag van het kind, zijn ze niet (of minder) met elkaar aan het vechten. Een overlevingsmechanisme van het kind om maar te dealen met de stress en spanning.

Hoe eindig je een vechtscheiding?

De eerste vraag die je je moet stellen is: ben ik bereid te stoppen met het gevecht? Schiet je nu meteen in de verdediging als je dit leest? Leg je nu meteen de schuld bij de ander, je ex, neer? Dan is het juist goed om jezelf af te vragen: ben JIJ bereid te stoppen met vechten?

Nogmaals: wat je ex doet (of niet doet), daar heb jij geen invloed op. Je bent er wel bij betrokken. Dat klopt. Maar je hebt alleen invloed op wat je zelf doet, zegt of juist niet doet.

Kun je de vraag, in alle eerlijkheid naar jezelf, met ja beantwoorden? Mooi! Dan heb je de eerste stap gezet.

Hulp.

Vaak belandt je bij een complexe scheiding bij de jeugdhulpverlening. Je moet, al dan niet verplicht, allerlei trajecten doorlopen. Die eerlijk gezegd (en ja, dit is ook weer uit eigen ervaring) bol staan van de protocollen. Maar die één heel belangrijk ding daarmee uit het oog verliezen. Namelijk JOU als mens.

Het valt de medewerkers die deze trajecten begeleiden niets te verwijten. Want dit is nu eenmaal zoals ze moeten werken. Volgens een boekje, met protocollen en regeltjes en in zo kort mogelijk tijd. Want er is hoge werkdruk, een volle caseload en niet in de laatste plaats: geen budget. *

* complexe scheidingen worden niet meer door de gemeente vergoed, omdat er vanuit gegaan wordt dat het een probleem tussen ouders is en niet een probleem van de jeugdige.

Terug naar de hulp:

Wil je het laten slagen dat de complexe scheiding stopt, dan zul je eerste naar je eigen pijn moeten (durven) kijken. Welk verdriet, wrok, schaamte, schuld, spijt, opluchting, zorg, angst, verwijt zit er bij jou in de weg, waardoor je de ander niet meer met respect kan zien of behandelen?

De protocollen verwachten dat je over al deze gevoelens heen stapt, om wille van de kinderen. Maar juist door deze emoties te mogen doorleven, ervaren en verwerken komt er écht ruimte om het los te laten en de andere ouder weer te ruimte te geven.

Dat kost tijd. Dat gaat niet op commando. Ieder heeft daar zijn eigen tijd en eigen pad in te bewandelen. In de tussentijd is het natuurlijk van belang dat jullie beide goede afspraken maken (en nakomen!) met betrekking tot de kinderen. Hou voor ogen dat ALLE negatieve dingen over de ander, hoe klein ook, bij kinderen onder een vergrootglas liggen.

Je bent als ouder de verantwoordelijke én de volwassene. En kinderen zijn in hun kwetsbaarheid en loyaliteit snel geneigd om die rol van jullie over te nemen, met alle gevolgen voor hun verdere leven van dien. (parentificatie heet dit)

Wil jij als ouder jouw pijn aangaan omwille van de kinderen?

In een gratis proefsessie kunnen we samen kijken of ik iets voor jou kan betekenen. Aanmelden kan via onderstaande button.

Tips:

Ik geef je nog 5 tips hoe om te gaan met emoties tijdens een vechtscheiding

1 Reageer niet meteen

Je kent het wel. Er komt een mailtje of Whatsappje binnen van je ex. De toon slaat alweer alles en het bloed kookt alweer. Je hebt je antwoord wel klaar en zal hem/haar wel eens even laten weten wat je er van vindt. NIET DOEN! Tenzij er echt een levensbedreigende situatie is, is er niets wat per direct een antwoord nodig heeft. Laat de mail liggen tot de de boosheid is gezakt en reageer dan pas. 

2 Laat een neutrale partij (mee) lezen

Wanneer je in een vechtscheiding zit is alles wat de ander schrijft voer voor ruzie. Je kunt een mail of appje bijna niet meer lezen zonder een ondertoon te zien. De schrijver kan het ook bijna niet laten om geen misselijke opmerkingen te maken, die het vuur nog even aanwakkeren. Daarom is het raadzaam om een neutraal iemand (een vriend of vriendin, buurvrouw) de mails te laten lezen en alleen aan jou over te brengen wat de inhoud is van de mail. Hij/zij staat emotioneel verder er vanaf en kan de boodschap waar het om gaat beter filteren. Dit geeft jou meer rust en het houdt de gemoederen ook rustiger. 

3 Denk aan je woorden

Als je boos bent op je ex dan wil er nog wel eens wat negatiefs uitschieten over je ex tegenover je kinderen. “Dat zal wel weer niet mogen van je moeder” of “je vader ook altijd.” En dit zijn nog maar milde voorbeelden. Hoe verleidelijk het ook is om de ander zwart te maken: niet tegenover je kinderen! Ventileer je frustratie bij vrienden (buiten gehoorafstand van je kinderen, en dat is verder weg dan je denkt!) Schrijf het in een brief (die je daarna verbrand) of box het eruit op een boxbal. Maar denk eraan dat je je kinderen een molensteen om de nek hangt als je negatief bent over de andere ouder. 

4 Het is geen wedstrijd

Jij bent voor jouw kind de liefste vader of moeder ter wereld. Jouw ex is voor jouw kind de liefste andere ouder op de wereld. Stop met een wedstrijdje houden wie de leukste, liefste, meest populaire ouder is. Kinderen zitten daar helemaal niet op te wachten. Die willen een stabiele ouder die voor hen zorgt. Die grenzen stelt, emotioneel aanwezig is en vooral die ‘gewoon’ zoals altijd is. Jij hoeft je niet te bewijzen als ouder. Jouw ex ook niet. Jullie hebben allebei al gewonnen voor jullie kind, gewoon omdat jullie zijn/haar ouder zijn. Scheelt dat ook weer energie. 

5 Samen ouders zijn is iets anders dan vrienden zijn

Samen ouders zijn. Dat is wat jullie kinderen willen. Dat jullie normaal tegen elkaar doen. Dat jullie samen bij een wedstrijd zijn, zonder elkaar te vermijden of lelijk aan te kijken. Dat jullie samen bij het eindexamen zijn en dan naast elkaar zitten. En dat de sfeer een beetje ontspannen is. Dat er aan de voordeur vriendelijk gedag gezegd wordt en desnoods een koetjes kalfjes praatje. Maar dat er geen kou in de lucht hangt. 

Samen ouders zijn is iets anders dan (beste) vrienden moeten zijn. Bij de stellen bij wie dat wel lukt is het heel mooi. Maar jullie zijn niet voor niets uit elkaar. 

En tijd heelt veel wonden. Misschien kun je in het begin net normaal samen door één deur, maar wie weet, is er in de toekomst wel iets meer mogelijk. En zo niet dan is dat ook prima. Zolang er maar met respect met elkaar wordt omgegaan. Want dat verwacht je van je kinderen toch ook?